Topuk dikeni genelde sabah yataktan kalkar kalkmaz veya oturduğunuz yerden kalkmanız birlikte başlayan ağrılarla görülür. Topuk dikeni hastanın ayağının üstüne basamaması gibi problemlerle ortaya çıkmaktadır.
Topuk dikeni, yanlış ayakkabılar, uzun süre ayakta durmayı gerektiren işler, kilo artışı, tabana ani yük binmesi gibi nedenlere bağlı olarak ayak tabanımızda yer alan kısa kasları topuk kemiğine bağlayan fasya adındaki liflerde yırtılma/kopma sonucu oluşan enflamasyondur.
Topuk Dikeni Nedenleri Nelerdir?
Topuk dikenleri uzun süre boyunca kas ve bağ dokusunda meydana gelen zedelenme, aşırı yük binmesi veya zorlanma gibi durumlar sonucunda ortaya çıkabilir. Aşırı zorlama, topuk kemiğinin (kalkaneus) baskılanmasına ve topuk dikeninin oluşmasına neden olur.
Topuk dikeni genellikle zaman içinde gelişir. Egzersiz veya spor sonrası aniden ortaya çıkmaz. Topuk dikeni, çoğunlukla topuk ağrısı gibi erken belirtiler verebilir. Bu belirtileri göz ardı etmemek ve en kısa süre içinde mutlaka bir hekime danışmak gerekir.
Topuk dikeni genel olarak sert yüzeylerde yürümek, desteksiz ayakkabılar giymek, koşmak, zıplama veya atlamadan kaynaklanabilir. Ayrıca topuk dikeni bazı hastalıklara bağlı olarak da gelişebilir. Bunlar;
- Artrit
- Obezite
- Ortopedik olmayan ayakkabılar
- Yürüme sorunları
- Parmak arası terlik
Topuk Dikeni Belirtileri Nelerdir?
Topuk dikeni sıklıkla herhangi bir belirti vermez. En sık görülen şikâyetler aralıklı veya kronik ağrıdır. Özellikle topuk dikeninin oluşum noktasında iltihaplanma meydana gelirse özellikle yürürken ya da koşarken ağrı görülebilir. Genel olarak, ağrının nedeni topuk dikeni değil, bununla ilişkili olan yumuşak doku yaralanmasıdır.
Birçok insan, topuk dikeni ve plantar fasiitte görülen ağrıları sabah ilk ayağa kalktıklarında ayak tabanlarına bıçak saplanması veya iğne batması şeklinde tarif eder. Ağrı daha sonra rahatsız edici bir acıya dönüşür. Genellikle uzun süre oturduktan sonra ayağa kalkıldığında keskin ağrı geri döner. Topuk dikeninde görülen diğer belirtiler şunları içerebilir:
- Topuk önünde inflamasyon ve şişlik
- Etkilenen bölgede ve çevresinde ısı artışı
- Topuk altında küçük, çıplak gözle görülebilen kemik benzeri çıkıntı
- Çıplak ayakla yürümeyi zorlaştıran topuk altındaki hassasiyet
Topuk Dikeni Tedavisi Nasıl Yapılır?
Topuk dikeni tedavisinde amaç ayağa binen basıncı azaltmak, ağrı ve iltihabı kontrol altına almak, doku iyileşmesini teşvik etmek ve yumuşak dokuların esnekliğini artırmaktır. Topuk dikeni için yapılan tedaviler şunları içerebilir:
- İstirahat. Bol miktarda istirahat ayağa uygulanan baskıyı azaltarak etkilenen bölgedeki iltihabi durum ve ilişkili ağrı ve şişliğin azaltılmasına yardımcı olabilir.
- Buz tatbiki. Buz tatbiki iltihabı baskılayarak ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
- Ortez kullanımı. Bu amaçla kullanılan halka şeklindeki tabanlıklar topuktaki baskıyı almak için ayakkabının içine yerleştirilerek kullanılır.
- Gece ateli ve alçıları
- Germe egzersizleri
- Fizik tedavi
- Darbe emici spor ayakkabı giymek. Ayaktaki yumuşak dokulara uygulanan basıncı hafifletmeye ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Antienflamatuar ilaçlar. İltihabi süreci baskılayarak şişliği azaltmaya yardımcı olur.
- Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi (ESWT). Yüksek enerjili ses dalgaları ilgili bölgeye yönlendirilerek plantar fasyadaki hasarın iyileşmesi teşvik edilir.
- Proloterapi. Hasarlı yumuşak dokuya dekstroz gibi tahriş edici bir ajan enjekte edilerek iyileşme süreci uyarılır.
- PRP. Kişinin kendi kanından elde edilen doğal bir madde topuk bölgesine enjekte edilir. Bu uygulama doku iyileşmesini hızlandırır.
- Akupunktur. Vücudun belirli bölgelerine batırılan steril iğneler ya da lazer ışınları vücudun iyileşme ve tamir mekanizmalarını uyarır.
- Steroid enjeksiyonları. Etkilenen bölgedeki şişliği ve ağrıları azaltır. Antienflamatuar ilaçların yeterli olmaması durumunda kullanılan daha güçlü ilaçlardır.
- Ameliyat. Nadir durumlarda, topuk dikenini çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Çoğu olguda diğer tedaviler yeterlidir ve ameliyata gerek kalmaz.
Topuk dikeni iltihaplı bir artrit türü nedeniyle gelişmişse, altta yatan durumun tedavisi ile şikâyetler gerileyebilir.