Karaciğer hastalıklarının değerlendirilmesinde karaciğer biyopsisi önem arz ediyor. Ancak günümüzde yeni teknolojiler sayesinde artık biyopsi yerine ultrason dalgalarıyla karaciğerden ölçüm yapılabildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, “Karaciğer incelemelerinde kolay uygulanan bir işlem olan fibroscan ile dakikalar içinde ölçüm yapılabiliyor.
Kronik karaciğer hastalıklarının belirlenmesinde karaciğer biyopsisine alternatif bir yöntem olan fibroscan cihazi ile karaciğer örnekleme alanı 100 kat büyüyor ve daha geniş bir alan değerlendiriliyor. Bu, girişimsel bir işlem olmadığı için herhangi bir yan etkisi de bulunmuyor” açıklamasında bulundu.
Karaciğer hastalığı evrelerinin doğru olarak belirlenmesi, kronik karaciğer hastalıklarında tedavi kararının verilmesi ve sonrasında da tedavinin takibi açısından karaciğer biyopsisinin çok önemli olduğunu vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, “Fibroscan cihazıyla gerçekleştirilen ‘transient elastografi’ adlı yöntem hem girişimsel olmaması hem de tekrarlanabilirliği ile karaciğer fibrozisinin değerlendirilmesinde önemli bir uygulama olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
Dokuların esnekliği sayısal ölçümleniyor
Fibroscan’ın, transient elastografi yöntemiyle yumuşak dokuların esnekliğini sayısal olarak ölçen bir cihaz olduğunu söyleyen Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, “Fibroscan, karaciğer dokusuna düşük frekanslı ultrasonik titreşimler gönderiyor ve oluşan dalga, doku içinde çoğalarak yayılıyor.
Buradaki dalganın iletim hızı, içinden geçtiği dokunun esnekliği ile ilişkili. Dolayısıyla dokunun sertliği arttıkça dalganın yayılım hızı da artıyor. İşte cihaz bu hızı saptayarak sayısal bir sonuç oluşturuyor ve karaciğerdeki fibrozis miktarını objektif bir şekilde ortaya koyuyor” diye konuştu.
Karaciğerden parça alınmasına gerek kalmıyor
Fibroscan işleminin biyopsiye göre karaciğerden parça alınmasını gerektirmediğini belirten Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, “Bu işlemde karaciğer bir bütün olarak, çok daha geniş bir şekilde değerlendiriliyor.
Bu, biyopsiye göre çok önemli bir üstünlük. Özellikle kolay uygulanması, dakikalar içinde gerçekleştirilmesi ve herhangi bir ağrı veya acı hissedilmemesi oldukça önemli. Ayrıca, girişimsel bir işlem olmadığı için yan etkisiz bir yöntem. Üstelik öncesinde, aç kalmak dışında özel bir hazırlığa da gerek yok.
Tekrarlanabilir olması da yine önemli avantajlarından. Bu yöntem sayesinde karaciğer yağlanmasının düzeyi ve karaciğerin esnekliği, sertliği ölçülerek hasar düzeyi belirlenebiliyor” dedi.
Yöntemin kullanıldığı hastalıklar
Fibroscan teknolojisinin karaciğerde kronik hasar oluşturan tüm karaciğer hastalıklarında kullanılabildiğini belirten Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, yöntemin kullanıldığı hastalıkları şöyle açıkladı:
- Karaciğer enzim yükseklikleri
- Viral hepatit taşıyıcılığı
- Kronik hepatit B
- Kronik hepatit C
- Kronik hepatit D (delta hepatiti)
- Otoimmün hepatitler
- İlaca bağlı kronik karaciğer hasarları
- Primer biliyer kolanjit (Safra yollarının otoimmün hastalığı)
- Ameliyat öncesi karaciğer açısından risk değerlendirilmesi
- Siroza bağlı olmayan portal hipertansiyon
- Wilson hastalığı
- Hangi nedene bağlı olursa olsun yağlı karaciğer hasarı ve yağlanmaya bağlı hepatitler (hepatosteatoz ve steatohepatitler)